Obeziteti i fëmijërisë është një gjendje e rëndë mjekësore që prek fëmijët dhe adoleshentët. Është veçanërisht shqetësuese sepse kilet e tepërta shpesh i nisin fëmijët në rrugën drejt problemeve shëndetësore që dikur konsideroheshin probleme të të rriturve – diabeti, presioni i lartë i gjakut dhe kolesteroli i lartë. Obeziteti i fëmijërisë gjithashtu mund të çojë në vetëbesim të ulët dhe depresion.
Një nga strategjitë më të mira për të reduktuar obezitetin në fëmijëri është përmirësimi i zakoneve të të ngrënit dhe ushtrimeve të të gjithë familjes suaj. Trajtimi dhe parandalimi i obezitetit të fëmijërisë ndihmon në mbrojtjen e shëndetit të fëmijës suaj tani dhe në të ardhmen.
-Simptomat
Jo të gjithë fëmijët që kanë akumuluar kilogramë të tepërt janë mbipeshë. Disa fëmijë kanë korniza trupore më të mëdha se mesatarja. Dhe fëmijët normalisht mbajnë sasi të ndryshme të yndyrës trupore në faza të ndryshme të zhvillimit.
Indeksi i masës trupore (BMI), i cili jep një raport të peshës në lidhje me gjatësinë, është matja e duhur per percaktimin e mbipeshës dhe obezitetit. Mjeku është ai që vlerëson BMI nëse është e nevojshme, teste të tjera për t’ju ndihmuar të kuptoni nëse pesha e fëmijës suaj mund të përbëjë probleme shëndetësore.
-Faktoret e rrezikut
Shumë faktorë – zakonisht funksionojnë së bashku – rrisin rrezikun e fëmijës tuaj për të qënë mbipeshë:
–Regjimi ushqimor. Ngrënia e rregullt e ushqimeve me kilokalorazh të lartë, të tilla si ushqime të shpejta, ushqime të skuqura dhe ushqime të paketuara, mund të bejne që fëmija juaj të shtojë peshë. Karamelet dhe ëmbëlsirat gjithashtu mund të shkaktojnë shtim në peshë, dhe gjithnjë e më shumë prova tregojnë për pijet me sheqer, duke përfshirë lëngjet e frutave (te paketuara), si fajtorë për obezitetin tek shumë persona.
–Mungesa e aktivitetit fizik. Fëmijët që nuk ushtrohen shumë kanë më shumë gjasa të shtojnë peshë, sepse nuk djegin aq shumë kalori sa marrin. Shumë kohë e kaluar në aktivitete pasive, të tilla si të qëndruarit para televizorit ose të luajturit e videolojërave, gjithashtu kontribuon në këtë problematike. Programet televizive gjithashtu shfaqin shpesh reklama për ushqime të pashëndetshme të cilat tërheqin fëmijët.
–Faktorët familjar. Nëse fëmija juaj vjen nga një familje me njerëz mbipeshë, ai ose ajo mund të ketë më shumë gjasa të shtojë peshë. Kjo është veçanërisht e vërtetë në një mjedis ku ushqimet me kilokalorazh të lartë janë gjithmonë të disponueshme dhe aktiviteti fizik nuk inkurajohet.
–Faktorët psikologjikë. Stresi personal, prindëror dhe familjar mund të rrisë rrezikun e obezitetit te një fëmijë. Disa fëmijë hanë tepër për të përballuar problemet ose për të suportuar emocionet, si stresi, ose për të luftuar mërzinë. Prindërit e tyre mund të kenë prirje të ngjashme.
–Faktorët socio-ekonomikë. Njerëzit në disa komunitete kanë burime të kufizuara dhe akses të kufizuar në supermarkete. Si rezultat, ata mund të blejnë ushqime që nuk prishen shpejt, të tilla si ushqime të ngrira, te paketuara dhe biskota.Por ajo që duhet të dimë është se mos-ushqyerja e shëndetshme kushton më shtrenjtë.
–Medikamente të caktuara. Disa barna me recetë mund të rrisin rrezikun e zhvillimit të obezitetit. Ato përfshijnë prednizonin, litiumin, amitriptilinën, paroksetinën (Paxil), gabapentinën etj.
-Komplikacionet
Obeziteti i fëmijërisë shpesh shkakton komplikacione në mirëqenien fizike, sociale dhe emocionale të fëmijës.
- Komplikacionet fizike
-Diabeti i tipit 2. Kjo gjendje kronike ndikon në mënyrën se si trupi i fëmijës suaj përdor sheqerin (glukozën). Obeziteti dhe një mënyrë jetese sedentare rrisin rrezikun e diabetit të tipit 2.
-Kolesteroli i lartë dhe presioni i lartë i gjakut. Një dietë e varfër mund të bëjë që fëmija juaj të zhvillojë një ose të dyja këto gjendje. Këta faktorë mund të kontribuojnë në grumbullimin e pllakave në arterie, të cilat mund të shkaktojnë ngushtimin dhe ngurtësimin e arterieve, duke çuar ndoshta në një atak në zemër ose goditje në tru më vonë në jetë.
-Dhimbje kyçesh. Pesha e tepërt shkakton stres shtesë kryesisht ne artikulaionin e gjurit që mund të pasohet me dhimbje dhe dëmtim të artikulacionit.
-Probleme me frymëmarrjen. Astma është më e zakonshme tek fëmijët që janë mbipeshë. Këta fëmijë kanë gjithashtu më shumë gjasa të zhvillojnë apnea obstruktive të gjumit, një çrregullim potencialisht serioz në të cilin frymëmarrja e një fëmije ndalet dhe fillon vazhdimisht gjatë gjumit.
-Sëmundja e mëlçisë yndyrore joalkoolike (NAFLD). Ky çrregullim, i cili zakonisht nuk shkakton simptoma, shkakton grumbullimin e depozitave yndyrore në mëlçi. NAFLD mund të çojë ne dëmtime të mëlçisë.
- Komplikacione sociale dhe emocionale
Fëmijët që kanë obezitet mund të përjetojnë bullizem ose ngacmime nga bashkëmoshatarët e tyre. Kjo mund të rezultojë në një humbje të vetëvlerësimit dhe një rrezik në rritje të depresionit dhe ankthit.
-Parandalimi
Për të ndihmuar në parandalimin e shtimit të peshës së tepërt tek fëmija juaj, ju mund të:
Jepni një shembull të mirë. Bëjeni ushqimin e shëndetshëm dhe aktivitetin e rregullt fizik një çështje familjare. Të gjithë do përfitojnë dhe askush nuk do ndihet i veçuar.
Ofroni ushqime të reja disa herë. Mos u dekurajoni nëse fëmija juaj nuk i pëlqen menjëherë një ushqim i ri. Zakonisht duhen ekspozime të shumta ndaj një ushqimi për të fituar pranim.
Zgjidhni shpërblime jo ushqimore. Të premtosh karamele për sjellje të mirë është një ide e keqe.
Sigurohuni që fëmija juaj të flejë mjaftueshëm. Disa studime tregojnë se shumë pak gjumë mund të rrisë rrezikun e obezitetit. Mungesa e gjumit mund të shkaktojë çekuilibër hormonal që çojnë në rritje të oreksit.
Gjithashtu, sigurohuni që fëmija juaj të vizitojë mjekun për kontrolle të plota të paktën një herë në vit. Gjatë kësaj vizite, mjeku mat gjatësinë dhe peshën e fëmijës suaj dhe llogarit BMI-në e tij/saj. Një rritje e konsiderueshme në renditjen e përqindjes së BMI të fëmijës suaj gjatë një viti mund të jetë një shenjë e mundshme që fëmija juaj është në rrezik të bëhet mbipeshë. Mund të rezervoni konsultën tuaj me mjeken nutricioniste pranë klinikës FitHealth.
Edukata në të ushqyerin e shëndetshëm duhet të jetë e pranishme që në hapat e pare të jetës. Modeli që ne japim ndikon në shëndetin e fëmijëve tanë!