Dr Brunilda Zllami për HealthMag PODCAST: Mbipesha njihet si faktor risku per SM si dhe afekton negativisht perceptimin e simptomave te SM nga pacienti.
Duke qenë të vetëdijshëm për peshën tuaj dhe duke ndërmarrë hapa për të qëndruar të shëndetshëm, ju po bëni një ndryshim të vërtetë në MS tuaj… Shumë njerëz me MS kërkojnë regjim ushqimor te personalizuar për t’i ndihmuar ata të menaxhojnë MS-në e tyre.
Skleroza multiple (MS) është një sëmundje degjenerative e trurit dhe palcës kurrizore (sistemi nervor qendror). Në MS, sistemi imunitar atakon mielinen që mbulon fibrat nervore dhe shkakton probleme te percimit midis trurit dhe pjesës tjetër të trupit. Në të gjithë botën, prevalenca e MS është në rritje, e po kështu edhe prevalenca e obezitetit. Disa shkencëtarë besojnë se ekziston një lidhje shkak-pasoje midis këtyre dy fakteve dhe se rritja e obezitetit po rrit prevalencën e MS, veçanërisht në botën perëndimore.
Ka disa mënyra në të cilat mbipesha mund të ndikojë në MS. Obeziteti mund të rrisë rrezikun për t’u prekur nga MS, t’i bëjë simptomat e MS më të rënda dhe më të vështira për t’u përballuar, të shkaktojë rikthime më të shpeshta dhe gjithashtu të përshpejtojë përparimin e MS drejt rritjes së paaftësisë.
Indeksi i masës trupore (ose BMI) është një mënyrë për të parë nëse pesha juaj është e përshtatshme për gjatësinë tuaj. Përgjithësisht sa më i lartë BMI juaj, aq më i madh është rreziku për një sërë problemesh mjekësore, përfshirë MS.
Disa studime kanë treguar një rrezik në rritje të zhvillimit të MS nëse jeni obezë, veçanërisht nëse jeni obezë në fëmijëri ose në fillim të moshës madhore. Një studim i vitit 2016 zbuloi se kalimi nga të qenit ‘mbipeshë’ (BMI>25) në të qenit ‘obez’ (BMI>30) rezultoi në një rritje prej 41% në rrezikun e zhvillimit të MS.
Studiuesit kanë identifikuar një pjesë të vogël të gjeneve të lidhura me obezitetin që janë të lidhura edhe me MS. Kjo do të thotë që nëse gjenetikisht keni më shumë gjasa të bëheni obezë, ju jeni gjithashtu më të ndjeshëm ndaj MS. Një pjesë e rrezikut në rritje mund të lidhet me mënyrën se si trupi juaj përballet me infeksionin e virusit Epstein-Barr (EBV) nëse jeni mbipeshë. Infeksioni EBV është në mënyrë të pavarur një shkaktar i mundshëm i MS, siç është pirja e duhanit dhe mungesa e vitaminës D.
Lidhja midis obezitetit të fëmijërisë dhe MS është veçanërisht e fortë tek vajzat. Kjo mund të lidhet me vajzat mbipeshë që tentojnë të kalojnë pubertetin më herët dhe kanë nivele më të larta të hormoneve në pubertet. Një tjetër teori është se indi yndyror i tepërt stimulon inflamacionin dhe rrit gjasat që MS të zhvillohet. Indet yndyrore gjithashtu priren ta bëjnë vitaminën D më pak të disponueshme në trup, megjithëse efekti i obezitetit në rrezikun e MS nuk shpjegohet vetëm nga mungesa e vitaminës D. Nëse në familjen tuaj ka MS, atëherë do t’ju këshillohej të siguroheni që ju dhe fëmijët tuaj të mbani një peshë të shëndetshme, të merrni shumë vitaminë D dhe të shmangni duhanin.
Obeziteti dhe simptomat e MS
Obeziteti i përkeqëson disa simptoma të MS dhe gjithashtu ju vë në rrezik të shtuar të zhvillimit të kushteve të tjera që nuk lidhen me MS-në tuaj. Kjo quhet bashkëmorbiditet dhe rezulton në një situatë komplekse shëndetësore që është më e vështirë për t’u trajtuar dhe më e vështirë për të jetuar. Njerëzit me MS që janë mbipeshë kanë më shumë gjasa të kenë rezultate më të larta në një vlerësim EDSS të aftësisë së kufizuar. Kjo funksionon në të dyja mënyrat, natyrisht. Të kesh një EDSS të lartë nënkupton lëvizshmëri të reduktuar dhe mund të jetë më e vështirë të bësh ushtrime efektive, ndërkohë që është relativisht e lehtë për të ngrënë më shumë se sa duhet për nivelet e aktivitetit tuaj.
Për shumë njerëz, të qenit mbipeshë ose obezë mund të ndërveprojnë me disponimin dhe emocionet e tyre. Ndjenjat e turpit, stigmës ose pavlefshmërisë mund ta bëjnë të vështirë të ndjeheni pozitivë për jetën me MS dhe të vështirë t’i përmbaheni zakoneve të shëndetshme. Nga ana tjetër, nëse mund të gjeni mbështetje dhe të bëni zgjedhje më të shëndetshme të jetesës, mund të shihni se këndvështrimi juaj i përgjithshëm po përmirësohet.
Obeziteti dhe përparimi i MS
Obeziteti shoqërohet me një shkallë më të lartë të rikthimit, përparim më të shpejtë të sëmundjes dhe rritje të paaftësisë tek njerëzit me MS në të gjitha moshat. Shumë njerëz me MS kërkojnë dieta te personalizuara për t’i ndihmuar ata të menaxhojnë MS-në e tyre. Një përfitim i shumicës së dietave individuale për MS është menaxhimi i shëndetshëm i peshës. Mbajtja e një peshe të shëndetshme redukton rrezikun e rikthimit dhe shoqërohet me rezultate më të ulëta të paaftësisë.
Lidhjet midis obezitetit dhe progresionit të MS janë aktualisht duke u hulumtuar. Mendohet se indet yndyrore në trup mund të lëshojnë hormone të tepërta që e vendosin trupin në një gjendje përgjithësisht inflamatore, duke nxitur dëmtimin e nervave dhe duke ndërhyrë në riparim. P.sh Pesha esenciale gjithashtu mund të stresojë muskujt dhe skeletin dhe të çojë në akumulimin e paaftësisë përtej asaj të shkaktuar nga MS.
Megjithatë, obeziteti, dhimbja dhe humori i ulët mund të formojnë një rreth vicioz nga i cili është e vështirë të largohesh. Keshillohet mbajtje e nje peshe tupore optimale nepermjet ndjekies strikte te regjimit ushqimor te personalizuar dhe gjithmone konsultohuni me mjekun tuaj.