Dr. Emiljana HUTI shprehet ne HealthMag PODCAST se: Stresi dobeson sistemin tone imunitar duke e bere te paafte te eliminoje qelizat jo normale ne organizem, te cilat duke u riprodhuar ne ritme me te rritura, kthehen ne qeliza kancerogjene.
“E zuri kanceri nga merzia” Si ndikon stresi dhe gjendja emocionale ne semundjet kanceroze?
Ekziston një ndërgjegjësim në rritje se stresi psikologjik po njihet gjithnjë e më shumë si një faktor rreziku në fillimin dhe përparimin e kancerit. Stresi mund të jetë akut ose kronik. Koncepti i stresit që diskutohet ne kete artikull përkufizohet si stresi kronik i lidhur me alternimet në boshtin hipotalamo-hipofizë- glandule adrenale (HPA), aktivizimin e sistemit nervor simpatik (SNS) dhe përshtatje të tjera fiziologjike si sekretimi i hormoneve te stresit.
Duke përdorur metoda meta-analitike, Yoichi Chida dhe koleget e tij raportuan se faktorët psikosocialë të lidhur me stresin ishin të lidhur me incidencën më të lartë të kancerit në popullata të shëndetshme bazuar në rezultatet e 165 studimeve. Për më tepër, duket se diagnoza e kancerit dhe ndjekja e trajtimit afatgjatë perkeqesojne stresin te pacientet. Përveç kësaj, stresi dhe ndryshimet fiziologjike të shkaktuara prej tij mund të modulojnë funksionin imunitar. Fijet nervore simpatike inervojnë indet limfoide imune periferike duke përfshirë timusin, shpretkën, nyjet limfatike dhe palcën e kockave, e cila siguron një rrugë të drejtpërdrejtë për të rregulluar proceset imune periferike. Për më tepër, përgjigjet imune mund të modifikohen në të gjitha aspektet. Këto vëzhgime paraprake sugjerojnë implikimin e mundshëm të stresit kronik në nxitjen e një disrregullimi imunitar dhe ndikimin e sjelljeve të kancerit. Një seri studimesh raportuan se stresi kronik ndryshoi përbërjen imune të tumorit primar dhe shpretkës, gjë që kontribuoi në zhvillimin e tumorit dhe avancimin e tij.
Stresi kronik vepron në sistemin imunitar për të nxitur tumorogjenezën
Nocioni se një efekt i ndërmjetësuar nga stresi në sistemin imunitar mund të rrisë ndjeshmërinë e bujtësit ndaj kancerit është raportuar në shumë studime. Lidhja midis stresit, sistemit imunitar dhe tumorogjenezës perceptohet në një farë mase, por deri në çfarë mase ndikon disrregullimi imunitar i ndërmjetësuar nga stresi në tumorogjenezën?
- Dëmtimi i ADN-së
Dëmtimi i ADN-së dhe paqëndrueshmëria gjenomike janë parakushte për kancerogjenezë. Një sistem efikas dhe i mjaftueshëm i riparimit të ADN-së mbron organizmin nga rreziku i kancerit.
Stresi kronik shkakton disrregullim të sistemit imunitar, duke çuar në një gjendje pro-inflamatore si në sistemin nervor qendror (CNS) ashtu edhe në periferi. Citokinat e tepërta pro-inflamatore nxisin tumorogjenezën duke nxitur dëmtimin e ADN-së ose duke penguar riparimin e ADN-së përmes gjenerimit të specieve reaktive të oksigjenit (ROS) ose dëmtimit të enzimës së riparimit të ADN-së.
- Tumoret e lidhura me virusin
Tumoret e lidhura me virusin janë më të prekur nga stresi kronik. Është raportuar një lidhje e drejtpërdrejtë midis stresit, citotoksicitetit të dobësuar të qelizave dhe tumoreve të lidhura me papillomaviruset njerëzore (HPVs). Në mënyrë të ngjashme, rritja e shprehjes së virusit latent Epstein-Barr (EBV) dhe një ulje e reduktuar e limfociteve T citotoksike (CTL) janë parë në ngjarjet stresuese. Është e arsyeshme të besohet se stresi kronik dobëson imunitetin qelizor dhe nxit fillimin e tumoreve të lidhura me virusin.
- Mosfunksionimi i barrierës së zorrëve dhe tumorogjeneza e lidhur me kolitin
Stresi kronik është raportuar të nxisë mosfunksionim obstruktiv në ileum dhe zorrë të trashë dhe të inicojë inflamacion të mukozës, gjatë të cilit rritet përshkueshmëria makromolekulare dhe mukusi pakesohet ndjeshem.
Stresi kronik vepron në sistemin imunitar për të nxitur metastazën e tumorit
Kaskada metastatike përbëhet nga një numër ngjarjesh sekuenciale që përfshijnë shkëputjen e qelizave nga tumori primar, invadimin në indin përreth, migrimin intravazues, ekstravazimin në indet e largëta dhe formimin e metastazave. Rezultati i metastazës varet nga ndërveprimet midis qelizave kancerogjene dhe një mikromjedisi të caktuar.
Stresi kronik vepron në sistemin imunitar për të dëmtuar terapinë antitumorale
Përgjigjet imune anti-tumorale janë të domosdoshme edhe në imunoterapi, kimioterapi dhe rrezatim. Çdo trajtim i kancerit që merr efekt duke forcuar sistemin imunitar do të ndikohet nga rregullimi neuroimun. Studiuesit kanë kryer studime të thella në një përpjekje për të sqaruar mekanizmat themelorë, duke synuar të rrisin efikasitetin e trajtimeve dhe të përfitojnë pacientët me kancer. Përgjigjet terapeutike ndaj kimioterapisë imunogjene dhe vaksinimit profilaktik të tumorit ndikohen nga stresi kronik.