Gjithnjë e më shumë njerëz janë të stresuar dhe të lodhur nga puna, duke përjetuar lodhje, apati, dhimbje koke, pagjumësi etj. Kjo gjendje mund të jetë për shkak të sindromës burnout, domethënë një gjendje stresi të lidhur me punën në të cilën prishet ekuilibri delikat midis përpjekjeve dhe rezultateve. Burnout mund të parandalohet dhe luftohet duke ndryshuar stilin e jetës dhe duke adoptuar zakone që nxisin mirëqenien psikofizike.
ÇFARË ËSHTË BURNOUT
“Burnout” është një sindromë që mund të prekë shumë njerëz për arsye të ndryshme, për shembull:
Ngarkesa e tepërt e punës për periudha të gjata. Ndjenja e çorganizimit dhe humbja e kontrollit të punës. Mungesa e mbështetjes dhe konfliktet me kolegët. Punë që është kaotike, monotone ose pa objektiva të qarta. Kjo gjendje mund të prekë edhe ata që kryejnë role të kujdesit, si infermierët, punonjësit socialë, zbatuesit e ligjit, etj., duke çuar në humbjen e interesit për ata që ndihmohen. Simptomat e burnout mund të duken të zakonshme: Lodhje edhe në situata pune zakonisht të menaxhueshme. Dhimbje koke të përsëritura, dhimbje muskujsh ose kyçesh. Ndryshime në zakonet e të ngrënit ose ulje e oreksit. Shqetësime të gjumit ose pagjumësi. Probleme gastrointestinale, kardiorespiratore dhe rritje të rrezikut për t’u sëmurur. Lodhje psiko-fizike me apati, shqetësim, demotivim. Injorimi i këtyre simptomave, veçanërisht nëse ato bëhen kronike, mund të çojë në paaftësi në punë dhe në jetën e përditshme.
USHQIMI PËR PARANDALIM DHE LUFTIMIN E ‘BURNOUT’
Një dietë e ekuilibruar mbështet funksionimin e duhur të sistemit nervor dhe prodhimin e hormoneve neurotransmetuese si serotonina (e lidhur me lumturinë, përqendrimin, qetësinë) dhe dopaminën (e lidhur me motivimin dhe të ashtuquajturin “sistemi i shpërblimit”) të cilat ndihmojnë në luftimin e stresit, çrregullime të humorit dhe djegie.
Përvetësoni këto zakone:
Konsumoni kaloritë e duhura; Ngrënia e tepërt ose e pakët mund të rrisë lodhjen, nervozizmin dhe të përkeqësojë gjendjen e djegies.
Hani 5 vakte në ditë (mëngjes, drekë, darkë dhe dy mesvakte) përpiquni ta shijoni vaktin; Shmangni shpërqendrimet si televizori ose telefoni. Hani në një vend të qetë dhe kushtojini 10/15 minuta ushqimeve.
Hani ushqime të gatuara nëse nuk keni kohë, përgatitni pjata që thjesht mund t’i ngrohni në rast se ktheheni në shtëpi të lodhur dhe nuk keni dëshirë të gatuani. Mbani gjithmonë perime dhe fruta të freskëta ose të ziera në shtëpi.
Pi më shumë ujë; Dehidratimi ju kursen energjinë dhe zvogëlon përqendrimin tuaj. Pini 1,5 ose 2 litra lëngje në ditë: edhe ujë me aromë, çajra bimorë pa sheqer, pure perimesh.
Ushqimet e rëndësishme:
Ushqyesit e përfshirë në funksionet e sistemit nervor dhe në rregullimin e humorit janë:
Karbohidratet (ose sheqernat); rrisin nivelet e serotoninës, shmangni dietat që i përjashtojnë ato, veçanërisht në rast të djegies. I merrni nga buka, makaronat, orizi, frutat etj.
Yndyrna të pangopura dhe Omega 3; përbëjnë afërsisht 30% të mbështjellësit të neuroneve, mes tyre acidet yndyrore EPA dhe DHA të cilat ndihmojnë për të luftuar stresin dhe efektin depresiv. Mund t’i gjeni te peshku, arra e thata dhe farat, veçanërisht farat e lirit.
Triptofan; është një pararendës thelbësor i aminoacideve të serotoninës, mund ta gjeni në çokollatë, arra të thata, fara, drithëra, vezë, qumësht etj.
vitamina B; B12 mbi të gjitha nxit funksionimin e duhur të sistemit nervor qendror.
Vitamina C, acidi folik, hekuri, magnezi, kaliumi, zinku dhe seleniumi luajnë një rol kyç në menaxhimin e stresit dhe mirëqenien e përgjithshme.
Për të konsumuar marrjen e rekomanduar të lëndëve ushqyese të përmendura, mjafton të ndiqni një dietë të larmishme dhe të ekuilibruar që respekton ekuilibrin e energjisë. Nuk nevojiten suplemente, në një dietë të larmishme, nuk duhet të mungojnë asnjëherë ushqimet e pasura me lëndë ushqyese.
AKTIVITET FIZIK QË LUFTON BURNOUT
Aktiviteti fizik i rregullt dhe i vazhdueshëm është një aleat i fuqishëm kundër djegies, rrit çlirimin e endorfinës dhe dopaminës, të cilat reduktojnë stresin, ankthin, përmirësojnë humorin dhe gjumin. Duhet të bëni të paktën 150 minuta aktivitet fizik në javë, 300 minuta do të ishin ideale, 90 prej të cilave i dedikohen ushtrimeve për forcimin e muskujve. Për të filluar, zgjidhni një aktivitet që ju pëlqen, si ecja, çiklizmi ose noti. Aktivitetet kundër stresit par excellence janë joga dhe meditimi. Organizoni momente specifike dhe përfshini dikë për të mbajtur motivimin e lartë.
MËNYRA E JETESES KUNDËR BURNOUT
Për të parandaluar burnout dhe për të ruajtur ekuilibrin emocional, zbatoni këto praktika:
Ngadalësoni dhe relaksohuni: kushtojini vetes të paktën një orë në ditë për të lexuar, dëgjuar muzikë (e cila çliron dopaminë), për të praktikuar ndonjë hobi etj.
Flini mirë: shkoni gjithmonë në shtrat në të njëjtën kohë, shmangni gjumin menjëherë pas darkës dhe mbajeni dhomën e gjumit pa pajisje dixhitale. Lexoni pak para gjumit.
Menaxhoni kohën me mençuri: shmangni mbingarkesat, krijoni hapësira për pushim dhe, nëse është e nevojshme, kërkoni ndihmë.
Merrni parasysh mbështetjen profesionale: Nëse jeni duke luftuar me burnout-in, mos hezitoni të kërkoni ndihmë nga një psikolog.