Është një reagim i lindur i aktivizimit, i shoqëruar me një rritje të vigjilencës dhe vëmendjes, që synon të na përgatisë për të përballuar sfidat që na paraqet jeta. Deri në një nivel të caktuar ky aktivizim është funksional, përveç kësaj na bllokon dhe na bën të përjetojmë keq situata që nuk kanë arsye të konsiderohen të rrezikshme apo shqetësuese.
Mos e ngatërroni ankthin me depresionin
Nëse ankthi është një reagim aktivizimi, depresioni karakterizohet nga “fikja” e organizmit tonë dhe karakterizohet nga një humor i trishtuar, i zbrazët ose nervoz, me një dëmtim fizik që shkakton lodhje, dhe një dëmtim konjitiv që shkakton negativitet dhe mendime katastrofike. Për ta njohur atë, duhet të kontrollojmë nëse ka pasur ndryshime të rëndësishme (për keq) në sjelljet tona të ndryshme: Efikasitet në punë, kënaqësi në aktivitete profesionale ose joprofesionale, cilësi të marrëdhënieve, gjumi ose mendime ndërhyrëse.
Çfarë terapie duhet të ndjek për ankthin?
Strategjitë terapeutike më efektive bazohen në psikoterapi, e cila ka lloje të ndryshme,dhe të adaptueshme për lloje të ndryshme pacientësh. Në disa raste është e dobishme të kombinohen trajtimet psikofarmakologjike për të cilat është e nevojshme puna ekipore midis psikoterapistit dhe psikiatrit, për të rregulluar kombinimin e dy ndërhyrjeve.
A ka ushqime për të rregulluar ankthin?
Studime të shumta tregojnë se ushqimi i ekuilibruar luan një rol të rëndësishëm në individë që vuajnë nga ankthi. Në veçanti, marrja e rregullt e frutave dhe perimeve lidhet në mënyrë të kundërt me ankthin dhe depresionin tek të rriturit 18 deri në 65 vjeç. Për më tepër, këto ushqime ofrojnë mikronutrientë si vitamina, kripëra minerale dhe fibra, të cilat nuk duhen përjashtuar asnjëherë nga dieta. Ndihma për të rregulluar ankthin vjen nga ushqimet e pasura me triptofan, një aminoacid që nxit prodhimin e serotoninës endogjene (i njohur edhe si hormoni i humorit të mirë). Subjektet ankthioze, nga ana tjetër, duhet të dinë dhe shmangin ushqimet që përkeqësojnë ankthin dhe të adoptojnë dieta të balancuara . Duke përshtatur kaloritë që duhet të konsumoni duke I balancuar në makro me mikronutrientët.
Ankthi: Ushqimet që duhen shmangur.
Studime të shumta, duke përfshirë hulumtimet e publikuara në 2022 mbi 10,000 njerëz në Shtetet e Bashkuara, kanë treguar se ushqimet ultra të përpunuara me përmbajtje të lartë kripë, sheqer, ngjyra dhe aditivë kanë tendencë të përkeqësojnë simptomat e ankthit dhe depresionit dhe të rrisin gjasat për të përjetuar çrregullime të humorit .
Megjithatë, shpesh, kur disponimi I organizmit nuk është në të mirën e tij, ne priremi të kërkojmë kënaqësinë në ushqime të tilla si çokollata, biskotat, akullorja, pica dhe produkte të tjera të pjekura ose pastë, të cilat na japin një ndjenjë të menjëhershme mirëqenieje, humor të mirë. dhe kënaqësinë pasi rrisin prodhimin e serotoninës dhe dopaminës (i njohur si hormoni i kënaqësisë). Megjithatë, kërkimi i përmbushjes nga ky ushqim me kalimin e kohës mund të çojë në një varësi ndaj ushqimit me kalori të lartë, gjë që rrit rrezikun e obezitetit, pa zgjidhur çrregullimet e humorit.
Ankthi: Ushqimet që duhen preferuar.
Disa perime si ananasi, bananet, kivi, kumbulla dhe domatet përmbajnë përqendrime të larta të serotoninës, por me biodisponibilitet të ulët, sepse trupi nuk është në gjendje ta përthithë atë. Për të marrë një rritje të serotoninës, është më e dobishme të konsumoni ushqime të pasura me triptofan, një pararendës i serotoninës. Burimet e mira të triptofanit janë:
- Djathëra, veçanërisht të vjetëruar si Grana Padano ;
- Mish i bardhë;
- Vezë;
- Salmon;
- Bishtajoret si fasulet, thjerrëzat, qiqrat, soja dhe derivatet e tyre;
- Fara dhe arra: kikirikë, fara susami, arra pishe dhe arra të tjera;
- Perime me gjethe jeshile dhe brassica si lakra, shpargu, bishtaja, spinaqi dhe kungull i njomë;
- Disa lloje frutash: banane, portokall dhe gështenja.
Lëndë të tjera ushqyese të dobishme për humor.
Molekula të tjera të rëndësishme të përfshira në rregullimin e humorit janë estrogjeni, vitaminat si B12, B6, B9 dhe D, dhe disa minerale si zinku, seleniumi, hekuri, magnezi, kromi dhe yndyrnat Omega-3. Një studim i fundit ka treguar efektivitetin më të madh të këtyre lëndëve ushqyese nëse merren nga një dietë natyrale dhe e ekuilibruar, në krahasim me suplementet vitaminë-minerale që nuk kanë dhënë rezultate pozitive. Produkte natyrale si Grana Padano i cili ofron sasi të shkëlqyera të B12, B2, zinkut, selenit dhe 33% të proteinave, duke përfshirë aminoacidin triptofan dhe 9 aminoacide thelbësore.
Ushqimet dhe mjekimet për humor më të ekuilibruar, çfarë duhet të dini.
Kur jemi në terapi me barna për rregullimin e humorit dhe kontrollin e ankthit (anksiolitikë, antidepresivë dhe antipsikotikë), duhet t’i kushtojmë vëmendje marrjes së disa ushqimeve. Për shembull, në rastin e terapisë MAOI (barna që e bëjnë serotoninën më të disponueshme për sistemin nervor qendror)
Duhet të shmangim.
Ushqime të fermentuara, sepse kur këto ushqime ekspozohen në ajër, një substancë e quajtur tiraminë rritet në nivele të larta dhe ndërveprimi ndërmjet kësaj dhe MAOI mund të shkaktojë krizë hipertensioni, dhimbje koke, nauze, të vjella, djersitje, palpitacione dhe keqtrajtim. Në përgjithësi, duhet të shmangen si më poshtë:
- Turshitë;
- Mish i mbushur dhe me erëza;
- Peshk i konservuar dhe i tymosur;
- Salce soje;
- Kafe me kafeinë.
Nëse marrim ilaçe me bazë ,kripën e litiumit, bëni kujdes të kufizoni ushqimet shumë të kripura dhe të pini sasi të mira të lëngjeve.
Ushqyerja dhe disponimi: 6 rregullat e arta.
- Të adoptojmë zakone të mira të të ngrënit: të mos i anashkalojmë vaktet, jo agjërimit të zgjatur dhe jo vakteve tepër të bollshme;
- Të hamë një mëngjes të mirë: na bën ta nisim mirë ditën, duke siguruar furnizim të mirë me energji dhe me humor të mirë;
- Shmangni ushqimet që ju bëjnë që sheqeri në gjak të rritet dhe të bjerë me shpejtësi. Këtu përfshihen ëmbëlsirat, biskotat, pijet me sheqer dhe alkoli. Preferojmë ushqime me indeks të ulët glicemik si bukë, frak, makarona, oriz, mundësisht miell integral;
- Të pimë shumë ujë. Studimet tregojnë se mungesa e ujit në trup shkakton një rritje të kortizolit, më i njohur si hormoni i stresit;
- Kufizojmë kafen, çajin dhe pijet alkoolike sidomos kur ndihemi nervozë;
- Le të bëjmë aktivitet fizik: është një mënyrë e shkëlqyer për të përmirësuar tonin e humorit (stimulon sekretimin e serotoninës) si dhe për të rritur formën fizike.
Fithealth.al